Sint Gallen (Gallus)

In de ca. 40 Nederlandstalige kalenders die ik onder ogen heb gehad, heb ik Sint Gallen behalve in deze codices alleen aangetroffen in een getijdenboek, dat volgens W. de Vreese goeddeels is opgesteld naar Geert Groote (Museum Meermanno-Weestrianum 10 F(1). Hij dateert dat ca. 1460 en acht het geschreven in Holland.

Volgens de Acta Sanctorum en het Vollständiges Heiligen-Lexikon komt zijn verering niet westelijker dan Straatsburg en noordelijker dan Zuid-Beieren. Wat moet hij hier?

Het Woordenboek van voornamen van Van der Schaar noemt geen Gallen of een naam die daarvan is afgeleid. Kees Nieuwenhuijsen kent hem evenmin(2). We mogen daaruit opmaken, dat de naam in onze streken zeer zelden voorkwam. Vinden we de plaats waar St. Gallen werd vereerd, dan is de kans groot dat we de bestemming van hs S hebben gelocaliseerd.

Er ontbreekt helaas een schakel aan deze hypothese: ik heb die plaats niet gevonden.

Twee bijzonderheden: 1. Gallen moet voor de eerste eigenaar een heel bijzondere heilige geweest zijn. Hij viert de dag als geboden feestdag. En 2. In H is Sinte Gallen wel in dezelfde hand geschreven, maar met een letter die een fractie kleiner is. Sloeg de kopiist van H in eerste instantie deze heilige over en kreeg hij opdracht die alsnog toe te voegen?

  1. Voor een uitvoerige beschrijving van de codices verwijs ik naar Ria Jansen-Sieben, De natuurkunde van het geheelal. Een 13de-eeuws middelnederlands leerdicht. Brussel 1968, blz. 119-131.
  2. www.s-gabriel.org.